ဂ်ာနယ္လစ္ဇင္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားေျပာခဲ့ေပမယ့္ သတင္းတစ္ခုသိရၿပီးရင္ အဲဒီသတင္းကုိ ေရးသားဖုိ႔ သတင္းတည္ေဆာက္ပုံနဲ႔ သတင္းေဆာင္းပါးအေၾကာင္းကုိလည္း ေျပာျပပါဦးမယ္။
သတင္းတည္ေဆာက္ပုံ (Story Structure)
သတင္းတစ္ခုသိရတဲ့ အဲဒီအေၾကာင္းအရာကုိ သတင္းတစ္ပုဒ္အျဖစ္ ျပန္ေရးဖုိ႔အတြက္ သတင္းတည္ေဆာက္ပုံရွိပါတယ္။
ဟုိးအရင္က အေဆာက္အဦးေတြဟာ ပိရမစ္ပုံတည္ေဆာက္ျခင္းအားျဖင့္ foundation ခိုင္မာတယ္ဆိုၿပီး ေဆာက္လုပ္ခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ သတင္းမွာေတာ့ ပိရမစ္ေဇာက္ထုိးပုံတည္ေဆာက္ရပါတယ္။
သတင္းတည္ေဆာက္ပုံမွာ ဘယ္သူ၊ ဘာလဲ၊ ဘယ္ေနရာ၊ ဘယ္အခ်ိန္၊ ဘယ္လုိ၊ ဘာေၾကာင့္ ဆုိတဲ့ ဘ(၆)လုံးက အေရးႀကီးပါတယ္။
ဟုိးအေပၚဆုံးမွာ အေရးပါဆုံးအခ်က္အလက္ေတြကုိ ေရးရပါတယ္။ ေအာက္ဆုံးအဆင့္မွာေတာ့ အေရးပါမႈ အနည္းဆုံးအေၾကာင္းအရာကုိ ေရးရပါမယ္။ ဒါမွသာ သတင္းက အလြန္႐ွည္လ်ားေနရင္ ေအာက္ဆုံးအဆင့္ကုိ ျဖဳတ္ခ်လည္း သတင္းကမူရင္းအေၾကာင္းအရာ မေျပာင္းမလဲ ရွိေနႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။
သတင္းတစ္ပုဒ္မွာ သတင္းအဖြင့္(သတင္းေျခဆင္းလုိ႔လည္းေခၚပါတယ္။)က အဓိကက်ပါတယ္။ ဘ-ေျခာက္လုံးေရးရမယ့္ေနရာဟာ သတင္းအဖြင့္ျဖစ္ပါတယ္။ သတင္းအဖြင့္ဆုိတာ သတင္းေကာင္းတစ္ပုဒ္ရဲ႕အစဟာ ၀တၳဳ၊ ျပဇာတ္ စတာေတြနဲ႔ေတာ့ ကြဲျပားေနမွာပါ။ တစ္ခုတည္းေသာအေတြးအေခၚ(အေၾကာင္းအရာ)ေပၚမွာ အေျခခံပါတယ္။ ဘာက အေရးႀကီးတာလဲဆုိတာကုိဆုံးျဖတ္ၿပီး အဲဒီအေရးႀကီးတာကုိ ဦးတည္ၿပီး က်စ္က်စ္လစ္လစ္ ေရးရတာမ်ဳိးပါ။ တစ္ခုခုဆုိတာကုိ တိတိက်က်ဦးတည္ေရးထားတာေၾကာင့္ စာဖတ္သူအေနနဲ႔ ျပည့္ျပည့္စုံစုံဖတ္ရတယ္လုိ႔ ခံစားရေစပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ သတင္းတစ္ပုဒ္မွာ သတင္းအဖြင့္က အေရးပါတာေၾကာင့္ သတင္းေျခဆင္းကုိ ေရြးခ်ယ္တတ္ဖုိ႔လည္း လုိပါတယ္။ သတင္းအဖြင့္ေရြးခ်ယ္ဖုိ႔ဆုိရင္ သတင္းရဲ႕ဦးတည္ခ်က္ကုိ ႐ွင္းလင္းျပတ္သားေအာင္ လုပ္ရပါမယ္။ သတင္းရဲ႕အဓိကဆုိလုိရင္းကဘာလဲ၊ အဲဒီေနာက္မွာ ဘယ္ကစမလဲဆုိတာ ဆုံးျဖတ္ပါ။ သတင္းရဲ႕ဆုိလုိရင္းနဲ႔ သတင္းအဖြင့္က တစ္ထပ္တည္းက်ေနေလ့႐ွိပါတယ္။ သတင္းအဖြင့္ကုိေရးတဲ့အခါမွာ သတင္းက ဘာဆုိတာ စာဖတ္သူ ႐ွင္း႐ွင္းလင္းလင္းသိဖုိ႔နဲ႔ စာဖတ္သူ ဆက္ဖတ္ခ်င္ေအာင္ လုပ္ဖုိ႔ လုိပါတယ္။ သတင္းအဖြင့္က ဘာေၾကာင့္ဆက္ဖက္သင့္တယ္ဆုိတာ စာဖတ္သူကုိ ေျပာျပႏိုင္ရပါမယ္။ သတင္းအဖြင့္ဖတ္ၿပီးခ်ိန္မွာပဲ စာဖတ္သူဟာ ဒီသတင္းကုိ ဆက္ၿပီးဖတ္သင့္မဖတ္သင့္ စဥ္းစားပါလိမ့္မယ္။ စဥ္းစားခ်ိန္ဟာ သုံးစကၠန္႔ပဲၾကာႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သတင္းအဖြင့္ဆုိတာ သတင္းတစ္ပုဒ္အတြက္ အလြန္ကုိ အေရးႀကီးပါတယ္။
သတင္းအဖြင့္အတြက္ အဓိက လုိအပ္တာက ဘယ္သူ၊ ဘာလဲ၊ ဘယ္ေနရာ၊ ဘယ္အခ်ိန္၊ ဘယ္လုိ၊ ဘာေၾကာင့္ဆုိတဲ့ ဘ-ေျခာက္လုံးပါ။ ဒါေပမယ့္ မလုိအပ္ပဲ ဘ-ေျခာက္လုံးကုိ စုၿပံဳသုံးစြဲတာမ်ဳိးလည္း မျဖစ္သင့္ပါဘူး။ စာပုိဒ္တစ္ပုိဒ္လုံးကုိ စာတစ္ေၾကာင္းတည္းျဖင့္သာ ေဖာ္ျပသင့္ပါတယ္။ အလြန္႐ွည္လ်ားေထြျပားစြာေရးသားျခင္းမ်ဳိးမျပဳသင့္ပါဘူး။
သတင္းစုစည္းတည္ေဆာက္ျခင္း
သတင္းစုစည္းတက္ေဆာက္ဖုိ႔ အဆင့္(၈)ဆင့္႐ွိပါတယ္။
(၁) ဦးတည္ခ်က္၊ အဓိကေျပာခ်င္ေသာအေၾကာင္းအရာကုိ မွတ္စုမွ ေကာက္ႏႈတ္လိုက္ပါ။
(၂) အဓိကေျပာခ်င္/ေရးခ်င္ေသာ အေၾကာင္းအရာရဲ႕ အႏွစ္ခ်ဳပ္ကိုေရးပါ။
(၃) ဒုတိယေရးသားမည့္အေၾကာင္းအရာကုိ အေရးပါမႈအလိုက္ စီစဥ္ခ်ပါ။
(၄) အစီအစဥ္အလိုက္ေရးသားထားတဲ့အေၾကာင္းအရာေတြဟာ အခ်ိတ္အဆက္ မိ/မမိေသခ်ာေအာင္လုပ္ပါ။
(၅) ခ်ေရးထားတဲ့ စာပုိဒ္ေတြဟာ သတင္းအဖြင့္ကုိ႐ွင္းျပထားတာ/ခိုင္မာေအာင္ အေထာက္အကူေပးပါ။
(၆) ေရးသားထားတဲ့သတင္းဟာ တိက်႐ွင္းလင္းၿပီး ဆုိလုိရင္းကုိ ျပတ္သားေစပါ။
(၇) ေရးသားထားတဲ့သတင္းမွာ သုံးစြဲထားတ့ဲ သဒၵါ၊ ေရးဟန္၊ စကားလုံးအသုံးအႏႈန္း မွန္မမွန္စစ္ေဆးပါ။
(၈) အဆင့္ ၅-ကေန ၇-အထိ ျပန္စစ္ၾကည့္ၿပီး လုိအပ္ခ်က္႐ွိေနရင္ ျပန္ေရးပါ။
ေဆာင္းပါးေရးမယ္ဆုိရင္
သတင္းတစ္ပုဒ္ေရးသလုိပဲ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ေရးမယ္ဆုိရင္လည္း သိထားသင့္တာေတြရွိပါတယ္။ ေဆာင္းပါးေရးရင္ လူမ်ားမ်ားကုိ ေမးရပါမယ္။ အဲဒီထဲကမွ ကုိယ္စားျပဳသူတစ္ေယာက္ကုိ ေရြးထုတ္ၿပီး ေမးျမန္းရပါမယ္။ ေဆာင္းပါးက colour full ျဖစ္ေနေစဖုိ႔ အဲဒီေနရာေဒသကုိ ေရာက္ေအာင္သြားသင့္ပါတယ္။ Story theme ေတြ Main Focus ေတြကုိ သိေအာင္လုပ္ရပါမယ္။ အဲဒါေတြကေန Focus Point ကုိ ထုတ္ႏႈတ္ရပါမယ္။ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္လုံး စ-လယ္-ဆုံးေကာင္းေအာင္(စလင္ဒါ ပုံစံ)ေရးရပါမယ္။ အလယ္မွာေတာ့ Main Focus ေတြကုိ Quote လုပ္ႏိုင္ရပါမယ္။ ေနာက္ဆုံးအေနနဲ႔ Solution ရွိရပါမယ္။
“သတင္းနဲ႔ ေဆာင္းပါးရဲ႕ ကြာျခားခ်က္က သတင္းဆုိရင္ လက္႐ွိျဖစ္ပ်က္တာေတြကုိ အဓိကဦးစားေပးေရးသားရပါတယ္။ အဲလုိသတင္းေတြကုိ စုစည္းၿပီး ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္အျဖစ္ ေရးႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေဆာင္းပါးမွာေတာ့ Solution ကေတာ့ မျဖစ္မေနပါရမယ့္ အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။”
အခုေလာက္ဆုိရင္ မီဒီယာ၊ ဂ်ာနယ္လစ္၊ ရီပုိတာတစ္ေယာက္ျဖစ္ဖုိ႔ လုိအပ္တာေတြရယ္၊ သတင္း၊ ေဆာင္းပါးေရးဖုိ႔လိုအပ္တာေလးေတြရယ္ကုိ အတန္အသင့္ နားလည္ၿပီး ကၽြန္မတုိ႔ေတြအေနနဲ႔ CJ ျဖစ္လာဖုိ႔ တစ္ဘက္တစ္လမ္းက အေထာက္အကူျဖစ္မယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ မီဒီယာဂ်ာနယ္လစ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး စာအုပ္ေတြရွိေပမယ့္ စာအုပ္ေတြကုိ အစအဆုံးမဖတ္ျဖစ္တဲ့အခါမ်ဳိးမွာ ဒီလုိ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ဖတ္ၿပီး နားလည္သေဘာေပါက္ေစဖုိ႔ ျပန္လည္ေရးသားလိုက္ရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
ရည္ေလးေဆြ : စိတ္ျပတင္းေပါက္
သတင္းတည္ေဆာက္ပုံ (Story Structure)
သတင္းတစ္ခုသိရတဲ့ အဲဒီအေၾကာင္းအရာကုိ သတင္းတစ္ပုဒ္အျဖစ္ ျပန္ေရးဖုိ႔အတြက္ သတင္းတည္ေဆာက္ပုံရွိပါတယ္။
ဟုိးအရင္က အေဆာက္အဦးေတြဟာ ပိရမစ္ပုံတည္ေဆာက္ျခင္းအားျဖင့္ foundation ခိုင္မာတယ္ဆိုၿပီး ေဆာက္လုပ္ခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ သတင္းမွာေတာ့ ပိရမစ္ေဇာက္ထုိးပုံတည္ေဆာက္ရပါတယ္။
သတင္းတည္ေဆာက္ပုံမွာ ဘယ္သူ၊ ဘာလဲ၊ ဘယ္ေနရာ၊ ဘယ္အခ်ိန္၊ ဘယ္လုိ၊ ဘာေၾကာင့္ ဆုိတဲ့ ဘ(၆)လုံးက အေရးႀကီးပါတယ္။
ဟုိးအေပၚဆုံးမွာ အေရးပါဆုံးအခ်က္အလက္ေတြကုိ ေရးရပါတယ္။ ေအာက္ဆုံးအဆင့္မွာေတာ့ အေရးပါမႈ အနည္းဆုံးအေၾကာင္းအရာကုိ ေရးရပါမယ္။ ဒါမွသာ သတင္းက အလြန္႐ွည္လ်ားေနရင္ ေအာက္ဆုံးအဆင့္ကုိ ျဖဳတ္ခ်လည္း သတင္းကမူရင္းအေၾကာင္းအရာ မေျပာင္းမလဲ ရွိေနႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။
သတင္းတစ္ပုဒ္မွာ သတင္းအဖြင့္(သတင္းေျခဆင္းလုိ႔လည္းေခၚပါတယ္။)က အဓိကက်ပါတယ္။ ဘ-ေျခာက္လုံးေရးရမယ့္ေနရာဟာ သတင္းအဖြင့္ျဖစ္ပါတယ္။ သတင္းအဖြင့္ဆုိတာ သတင္းေကာင္းတစ္ပုဒ္ရဲ႕အစဟာ ၀တၳဳ၊ ျပဇာတ္ စတာေတြနဲ႔ေတာ့ ကြဲျပားေနမွာပါ။ တစ္ခုတည္းေသာအေတြးအေခၚ(အေၾကာင္းအရာ)ေပၚမွာ အေျခခံပါတယ္။ ဘာက အေရးႀကီးတာလဲဆုိတာကုိဆုံးျဖတ္ၿပီး အဲဒီအေရးႀကီးတာကုိ ဦးတည္ၿပီး က်စ္က်စ္လစ္လစ္ ေရးရတာမ်ဳိးပါ။ တစ္ခုခုဆုိတာကုိ တိတိက်က်ဦးတည္ေရးထားတာေၾကာင့္ စာဖတ္သူအေနနဲ႔ ျပည့္ျပည့္စုံစုံဖတ္ရတယ္လုိ႔ ခံစားရေစပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ သတင္းတစ္ပုဒ္မွာ သတင္းအဖြင့္က အေရးပါတာေၾကာင့္ သတင္းေျခဆင္းကုိ ေရြးခ်ယ္တတ္ဖုိ႔လည္း လုိပါတယ္။ သတင္းအဖြင့္ေရြးခ်ယ္ဖုိ႔ဆုိရင္ သတင္းရဲ႕ဦးတည္ခ်က္ကုိ ႐ွင္းလင္းျပတ္သားေအာင္ လုပ္ရပါမယ္။ သတင္းရဲ႕အဓိကဆုိလုိရင္းကဘာလဲ၊ အဲဒီေနာက္မွာ ဘယ္ကစမလဲဆုိတာ ဆုံးျဖတ္ပါ။ သတင္းရဲ႕ဆုိလုိရင္းနဲ႔ သတင္းအဖြင့္က တစ္ထပ္တည္းက်ေနေလ့႐ွိပါတယ္။ သတင္းအဖြင့္ကုိေရးတဲ့အခါမွာ သတင္းက ဘာဆုိတာ စာဖတ္သူ ႐ွင္း႐ွင္းလင္းလင္းသိဖုိ႔နဲ႔ စာဖတ္သူ ဆက္ဖတ္ခ်င္ေအာင္ လုပ္ဖုိ႔ လုိပါတယ္။ သတင္းအဖြင့္က ဘာေၾကာင့္ဆက္ဖက္သင့္တယ္ဆုိတာ စာဖတ္သူကုိ ေျပာျပႏိုင္ရပါမယ္။ သတင္းအဖြင့္ဖတ္ၿပီးခ်ိန္မွာပဲ စာဖတ္သူဟာ ဒီသတင္းကုိ ဆက္ၿပီးဖတ္သင့္မဖတ္သင့္ စဥ္းစားပါလိမ့္မယ္။ စဥ္းစားခ်ိန္ဟာ သုံးစကၠန္႔ပဲၾကာႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သတင္းအဖြင့္ဆုိတာ သတင္းတစ္ပုဒ္အတြက္ အလြန္ကုိ အေရးႀကီးပါတယ္။
သတင္းအဖြင့္အတြက္ အဓိက လုိအပ္တာက ဘယ္သူ၊ ဘာလဲ၊ ဘယ္ေနရာ၊ ဘယ္အခ်ိန္၊ ဘယ္လုိ၊ ဘာေၾကာင့္ဆုိတဲ့ ဘ-ေျခာက္လုံးပါ။ ဒါေပမယ့္ မလုိအပ္ပဲ ဘ-ေျခာက္လုံးကုိ စုၿပံဳသုံးစြဲတာမ်ဳိးလည္း မျဖစ္သင့္ပါဘူး။ စာပုိဒ္တစ္ပုိဒ္လုံးကုိ စာတစ္ေၾကာင္းတည္းျဖင့္သာ ေဖာ္ျပသင့္ပါတယ္။ အလြန္႐ွည္လ်ားေထြျပားစြာေရးသားျခင္းမ်ဳိးမျပဳသင့္ပါဘူး။
သတင္းစုစည္းတည္ေဆာက္ျခင္း
သတင္းစုစည္းတက္ေဆာက္ဖုိ႔ အဆင့္(၈)ဆင့္႐ွိပါတယ္။
(၁) ဦးတည္ခ်က္၊ အဓိကေျပာခ်င္ေသာအေၾကာင္းအရာကုိ မွတ္စုမွ ေကာက္ႏႈတ္လိုက္ပါ။
(၂) အဓိကေျပာခ်င္/ေရးခ်င္ေသာ အေၾကာင္းအရာရဲ႕ အႏွစ္ခ်ဳပ္ကိုေရးပါ။
(၃) ဒုတိယေရးသားမည့္အေၾကာင္းအရာကုိ အေရးပါမႈအလိုက္ စီစဥ္ခ်ပါ။
(၄) အစီအစဥ္အလိုက္ေရးသားထားတဲ့အေၾကာင္းအရာေတြဟာ အခ်ိတ္အဆက္ မိ/မမိေသခ်ာေအာင္လုပ္ပါ။
(၅) ခ်ေရးထားတဲ့ စာပုိဒ္ေတြဟာ သတင္းအဖြင့္ကုိ႐ွင္းျပထားတာ/ခိုင္မာေအာင္ အေထာက္အကူေပးပါ။
(၆) ေရးသားထားတဲ့သတင္းဟာ တိက်႐ွင္းလင္းၿပီး ဆုိလုိရင္းကုိ ျပတ္သားေစပါ။
(၇) ေရးသားထားတဲ့သတင္းမွာ သုံးစြဲထားတ့ဲ သဒၵါ၊ ေရးဟန္၊ စကားလုံးအသုံးအႏႈန္း မွန္မမွန္စစ္ေဆးပါ။
(၈) အဆင့္ ၅-ကေန ၇-အထိ ျပန္စစ္ၾကည့္ၿပီး လုိအပ္ခ်က္႐ွိေနရင္ ျပန္ေရးပါ။
ေဆာင္းပါးေရးမယ္ဆုိရင္
သတင္းတစ္ပုဒ္ေရးသလုိပဲ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ေရးမယ္ဆုိရင္လည္း သိထားသင့္တာေတြရွိပါတယ္။ ေဆာင္းပါးေရးရင္ လူမ်ားမ်ားကုိ ေမးရပါမယ္။ အဲဒီထဲကမွ ကုိယ္စားျပဳသူတစ္ေယာက္ကုိ ေရြးထုတ္ၿပီး ေမးျမန္းရပါမယ္။ ေဆာင္းပါးက colour full ျဖစ္ေနေစဖုိ႔ အဲဒီေနရာေဒသကုိ ေရာက္ေအာင္သြားသင့္ပါတယ္။ Story theme ေတြ Main Focus ေတြကုိ သိေအာင္လုပ္ရပါမယ္။ အဲဒါေတြကေန Focus Point ကုိ ထုတ္ႏႈတ္ရပါမယ္။ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္လုံး စ-လယ္-ဆုံးေကာင္းေအာင္(စလင္ဒါ ပုံစံ)ေရးရပါမယ္။ အလယ္မွာေတာ့ Main Focus ေတြကုိ Quote လုပ္ႏိုင္ရပါမယ္။ ေနာက္ဆုံးအေနနဲ႔ Solution ရွိရပါမယ္။
“သတင္းနဲ႔ ေဆာင္းပါးရဲ႕ ကြာျခားခ်က္က သတင္းဆုိရင္ လက္႐ွိျဖစ္ပ်က္တာေတြကုိ အဓိကဦးစားေပးေရးသားရပါတယ္။ အဲလုိသတင္းေတြကုိ စုစည္းၿပီး ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္အျဖစ္ ေရးႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေဆာင္းပါးမွာေတာ့ Solution ကေတာ့ မျဖစ္မေနပါရမယ့္ အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။”
အခုေလာက္ဆုိရင္ မီဒီယာ၊ ဂ်ာနယ္လစ္၊ ရီပုိတာတစ္ေယာက္ျဖစ္ဖုိ႔ လုိအပ္တာေတြရယ္၊ သတင္း၊ ေဆာင္းပါးေရးဖုိ႔လိုအပ္တာေလးေတြရယ္ကုိ အတန္အသင့္ နားလည္ၿပီး ကၽြန္မတုိ႔ေတြအေနနဲ႔ CJ ျဖစ္လာဖုိ႔ တစ္ဘက္တစ္လမ္းက အေထာက္အကူျဖစ္မယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ မီဒီယာဂ်ာနယ္လစ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး စာအုပ္ေတြရွိေပမယ့္ စာအုပ္ေတြကုိ အစအဆုံးမဖတ္ျဖစ္တဲ့အခါမ်ဳိးမွာ ဒီလုိ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ဖတ္ၿပီး နားလည္သေဘာေပါက္ေစဖုိ႔ ျပန္လည္ေရးသားလိုက္ရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
ရည္ေလးေဆြ : စိတ္ျပတင္းေပါက္
0 comments:
Post a Comment